14 nieuwe Faculty of Impact fellows voor de Life Sciences & Health ronde | NWO (2024)

De kwaliteit van leven van kanker patiënten wordt niet alleen verminderd door de kanker zelf, maar ook omdat de huidige behandelmethoden ernstige bijwerkingen hebben. Daarom hebben wij een nieuwe, ééndaagse therapie ontwikkeld zonder bijwerkingen. Onze therapie heeft namelijk twee lagen van specificiteit: een nanobody brengt een door licht activeerbaar medicijn naar de kankercellen, die gedood worden als er lokaal licht wordt geschenen. We willen een start-up opzetten voor valorisatie van ons onderzoek, om zo onze therapie naar de markt te brengen. Dit is nodig om kankerpatiënten te behandelen en genezen van kanker, terwijl hun kwaliteit van leven gewaarborgd blijft.

Tegenwoordig woorden een aantal proteasoomremmers in de kliniek gebruikt voor de ziekte van Kahler. Ze zijn enorm effectief, maar veroorzaken ook vreselijke bijwerkingen. Dit komt door het gebrek aan selectiviteit, waarbij remmers geen onderscheid kunnen maken tussen het immunoproteasoom en het constitutieve proteasoom. Hematologische kankers bezitten vaak alleen het immunoproteasoom, en om die reden is er behoefte aan immuno selectieve proteasoomremmers die even effectief zijn als de klinische remmers, maar niet dezelfde bijwerkingen veroorzaken. Ons team heeft een reeks aan immunoproteasoom selectieve remmers ontwikkeld die even effectief zijn als de klinische en ook minder toxisch zijn voor gezond weefsel.

We hebben een innovatief middel tegen prostaatkanker ontwikkeld, waarop we in 2021 patent hebben aangevraagd. Dit tumor-specifieke middel (ook wel PSMA-ligand) is veelbelovend voor prostaatkankertherapie: het kan worden gekoppeld aan een therapeutische radionuclide om tumoren specifiek te bestralen en tegelijkertijd normale weefsels te sparen (zogenaamde radioligand therapie). Momenteel zijn mijn team en ik een spin-off van het Radboudumc aan het opzetten, die zich richt op de verdere ontwikkeling van ons PSMA-ligand. Met de grant wil ik mijn vaardigheden als ondernemer versterken en de anti-tumoreffectiviteit van ons gepatenteerde PSMA-ligand aantonen met behulp van de momenteel opkomende en veelbelovende tandem-radioligandtherapie voor prostaatkanker.

Ongeveer 85% van onze eiwitten kan niet met gewone medicijnen worden behandeld, wat veel ziekten ongeneeslijk maakt. Hoewel eiwitten ziekten kunnen bestrijden, moeten ze wel op de juiste plaats arriveren. Natuurlijke nanodeeltjes, EV's genaamd, fungeren als 'rugzakjes' en bieden hier uitkomst. Met onze VINCI-technologie kunnen we eiwitten efficiënt in deze EV's laden. Deze EV's zijn veilig, precies en kunnen lichaamsbarrières passeren. Daardoor zijn onze VINCI-EV's potentieel revolutionair voor ernstige aandoeningen. Ons doel is om met deze EV's een innovatieve klasse nanomedicijnen te creëren voor eerder ongeneeslijke ziekten.

Proteomics gebruikers analyseren eiwitten om nieuwe medicijnen te ontdekken en ziektes te constateren. Dat zou een stuk beter gaan als ze niet blind waren voor een groot deel van de variatie in hun monsters. Hedendaagse methoden analyseren namelijk vaak het gemiddelde van duizenden eiwitmoleculen en missen zo waardevolle informatie over de diversiteit in het monster. AptaQuest gaat hier voor een oplossing bieden; onze apparaten kunnen individueel moleculen in een monster herkennen aan specifieke eigenschappen, waarmee variatie in potentiële medicijnen zichtbaar wordt en presymptomatische ziektes detecteerbaar worden.

Nanodeeltjes zijn een sleuteltechnologie voor de volgende technologische revolutie. Kern/schil-nanodeeltjes, een geavanceerd type, hebben potentieel aangetoond in het aanpakken van wereldwijde gezondheidsbedreigingen zoals kanker, sepsis of malaria. Echter, hun productieprocessen vertrouwen op langdurige, op oplosmiddel gebaseerde methoden, missen flexibiliteit en leveren verontreinigde producten op, waardoor klinische toepassing wordt belemmerd. De Functionele Materialen groep (Universiteit van Amsterdam) heeft een nieuwe technologie ontwikkeld die geautomatiseerde en oplosmiddelvrije synthese van hoogzuivere kern/schil-nanodeeltjes ondersteunt. Deze innovatie maakt de productie van complexe nanodeeltjes mogelijk met op maat gemaakte eigenschappen voor specifieke biomedische uitdagingen en biedt mogelijkheden voor innovatie in toepassingen binnen de gezondheidszorg met aanzienlijke maatschappelijke impact.

We hebben een proof-of-concept device ontwikkeld dat op niet-invasieve en frequente wijze biomarkerconcentraties kan meten in zweet van personen in rusttoestand. Uniek is dat het device extreem lage zweethoeveelheden aankan, wat mogelijkheden opent voor het gebruik van zweet als bron voor klinische informatie. De mogelijkheid om zweet te analyseren met behulp van het op de huid bevestigde device elimineert het gebruik van bloed, is patiëntvriendelijk, vereenvoudigt de workflows van professionals in de gezondheidszorg en verkort de tijd van monstername tot resultaat. De integratie van verschillende biomarkersensoren opent een breed toepassingsgebied met een enorme potentiële impact op gezondheidsmonitoring.

Longkanker eist wereldwijd van alle soorten kanker het hoogste aantal levens, met 260.000 sterfgevallen in Europa en 1,8 miljoen sterfgevallen wereldwijd. Late detectie en suboptimale behandelingen dragen aanzienlijk bij aan dit probleem. Na detectie is een weefselbiopsie nodig om de aanwezigheid en het type kanker te bevestigen, wat cruciaal is voor het opstellen van een behandelplan. Echter, voor voorstadium kanker is het nemen van een longbiopt zeer uitdagend. Om dit probleem aan te pakken, zijn we bezig met het ontwikkelen van een technologie die helpt bij het nauwkeurig positioneren van naalden tijdens de ademhaling van de patiënt.

Dikkedarmkanker, een veelvoorkomende en dodelijke ziekte, wordt vaak behandeld met chirurgie, radio- en chemotherapie, wat bijwerkingen veroorzaakt. Moleculair gerichte therapieën hebben beperkt succes gehad. Ons projectteam heeft peptiden gebaseerde moleculen ontwikkeld om de abnormale activering van de β-catenin/Wnt-route aan te pakken, een belangrijke oorzaak van dikkedarmkanker. Deze remmers verstoren de interactie tussen β-catenin en transcriptiefactoren, vertonen cellulaire activiteit en bieden een veelbelovend startpunt voor behandelingen en valorisatie van Dikkedarmkanker.

Elk jaar krijgen 600.000 mensen de diagnose slokdarmkanker, 75% van hen sterft binnen 5 jaar na deze diagnose. De overlevingskansen verbeteren aanzienlijk als slokdarmkanker in een vroeg stadium wordt opgespoord. Mensen met de aandoening "Barrett-slokdarm" hebben een verhoogd risico op slokdarmkanker en worden daarom regelmatig gescreend. Maar de huidige screening mist 25% van kanker en is kostbaar. Wij hebben de LightUP ontwikkeld, een speciale camera ter grootte van een pil, die minstens 25% vaker kanker zal ontdekken tegen lagere kosten. De LightUP zal overlevingskansen van patiënten met een Barrett-slokdarm verbeteren en kan ervoor zorgen dat meer risicogroepen gescreend gaan worden.

De kwaliteit van leven van kanker patiënten wordt niet alleen verminderd door de kanker zelf, maar ook omdat de huidige behandelmethoden ernstige bijwerkingen hebben. Daarom hebben wij een nieuwe, ééndaagse therapie ontwikkeld zonder bijwerkingen. Onze therapie heeft namelijk twee lagen van specificiteit: een nanobody brengt een door licht activeerbaar medicijn naar de kankercellen, die gedood worden als er lokaal licht wordt geschenen. We willen een start-up opzetten voor valorisatie van ons onderzoek, om zo onze therapie naar de markt te brengen. Dit is nodig om kankerpatiënten te behandelen en genezen van kanker, terwijl hun kwaliteit van leven gewaarborgd blijft.

Auto-immuunziekten zijn chronische ziekten met een grote impact op de kwaliteit van leven van patiënten en op de maatschappij. Op dit moment kunnen wij auto-immuunziekten niet genezen, maar alleen de symptomen onderdrukken met medicijnen. Recent hebben wij nieuwe een technologie ontdekt waarmee wij auto-immuunziekten wél denken te kunnen genezen. In diermodellen werkt deze technologie erg goed. Binnen de Faculty of Impact zal ik deze technologie verder ontwikkelen richting een betaalbaar product voor de behandeling van auto-immuunziekten.

In Nederland maken we elk jaar drie miljoen CT en MRI scans. Hierop is mogelijk kanker in een vroeg stadium zichtbaar. LesionLens is een AI-startup die automatisch zulke afwijkingen opspoort en voor elk verdacht gebied de waarschijnlijkheid inschat dat het een maligniteit betreft. We maken gebruik van een nieuwe 3D deep learning methode. Onze technologie is gevalideerd voor het beoordelen van longkanker in CT en prostaatkanker in MRI. We zijn bezig, in samenwerking met meerdere radiologie-afdelingen, dit uit te breiden naar meer toepassingen, zodat radiologen altijd effectief ondersteund worden en vroege en accurate detectie van kanker breed toegankelijk wordt gemaakt.

De ziekte van Alzheimer (AD) is een leeftijdsafhankelijke progressieve neurodegeneratieve aandoening die een zorglast van epidemische proporties aan het worden is, die niet alleen patiënten treft, maar ook hun families, vrienden en de samenleving als geheel. AD veroorzaakt een verminderde cognitieve functie en geheugenverlies, vaak gecombineerd met psychiatrische symptomen zoals persoonlijkheidsveranderingen, en leidt uiteindelijk tot dementie en de dood van de patiënt. Er zijn remmers van het enzym ontdekt, dat een sleutelfactor is in de moleculaire mechanismen van AD-pathologieën. Mijn doel is om nieuwe medicijnen tegen AD te ontwikkelen die curatief en veilig zijn.